Το ελληνικό brain drain, η ενέργεια και οι τουρκικές προκλήσεις

Πολλά έχουν γραφτεί για τον φυσικό «πλούτο» της Ελλάδας και της Κύπρου (βλέπε πετρέλαιο, φυσικό αέριο). Ποιος είναι όμως αυτός; Είναι μετρήσιμος; Σημαντικός; Μπορεί να μας βγάλει από την κρίση; Ή μπορεί να μας ρίξει σε άλλη, αυτή τη φορά με την Τουρκία;

Πολλοί υποστηρίζουν πως ο ενεργειακός πλούτος της χώρας μας είναι τεράστιος, αλλά παραμένει «θαμμένος» και αναξιοποίητος.

ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΑ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ – ΑΛΗΘΕΙΑ Ή ΜΥΘΟΣ;

«Η Ελλάδα παραμένει ακόμη μία σχετικά ανεξερεύνητη περιοχή ή όπως θα την αποκαλούσε κανείς με τη διεθνή ορολογία μία περιοχή "frontier" ως προς τις γεωλογικές προοπτικές της. Συνεπώς, καμία εκτίμηση για τα πιθανά κοιτάσματα της Ελλάδας δεν πρέπει να θεωρείται ασφαλής», εξηγεί στο star.gr ο Αλέξανδρος Λαγάκος, Στρατηγικός Αναλυτής Ενεργειακών Αγορών και Ναυλαγορών και Αντιπρόεδρος του «Greek Energy Forum».

Για να ολοκληρωθούν οι έρευνες και οι πιθανές δοκιμαστικές γεωτρήσεις, ενδεικτικά, απαιτείται μια τριετία. Ακόμα και μετά από αυτό όμως, η έναρξη παραγωγής υδρογονανθράκων - από τους οποίους και αποτελείται το φυσικό αέριο -  δεν είναι δεδομένη. 

«Από την ολοκλήρωση της ανακήρυξης των αναδόχων εταιρειών που θα αναλάβουν την έρευνα, μέχρι την έναρξη της παραγωγής υδρογονοναθράκων μεσολαβούν - εκτός από αρκετές επενδύσεις κι επιχειρησιακό ρίσκο - ενδεικτικά 5 έως 7 χρόνια (με την προϋπόθεση πάντα αποφυγής δυσάρεστων εκπλήξεων)», εξηγεί ο κος Λαγάκος.

Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν και θετικές εξαιρέσεις, όπου οι διαδικασίες προχωρούν σε χρόνο dt. Φωτεινό παράδειγμα το γιγαντιαίο κοίτασμα Ζορ εντός της ΑΟΖ της Αιγύπτου, όπου «μεσολάβησαν λιγότερα από 5 χρόνια μεταξύ της ανάθεσης του οικοπέδου και της έναρξης παραγωγής».

ΟΧΗΜΑ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ;

Κανείς δε μπορεί να γνωρίζει αν τα κοιτάσματα που κρύβουν οι ελληνικές θάλασσες θα μπορούσαν να μας βγάλουν από την οικονομική κρίση, ωστόσο, τα μηνύματα είναι πολύ θετικά. Με δείγμα «τα λίγα προς το παρόν, αλλά πραγματικά, απτά και σημαντικά αποτελέσματα που έχει επιφέρει για την εθνική οικονομία η αξιοποίηση του μοναδικού αναπτυγμένου κοιτάσματος στην Ελλάδα, του Πρίνου, το μέλλον προδιαγράφεται ιδιαίτερα ευοίωνο». 

Παράλληλα, η Ελλάδα έχει ήδη δρομολογήσει διεθνείς διαγωνισμούς για 20 οικόπεδα ανά την επικράτεια. «Αν σε καθένα από αυτά βρεθεί ένα κοίτασμα αντίστοιχο του Πρίνου (εκτίμηση ρεαλιστική), τότε αντίστοιχα η ελληνική οικονομία και οι κατά τόπους κοινωνίες θα μοιράζονταν ένα συνολικό όφελος της τάξεως του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ ανά έτος!».

Για τον λόγο αυτό είναι «απαραίτητη η άμεση εκμετάλλευση των κοιτασμάτων του Αιγαίου και του Ιονίου για την πατρίδα μας και πάνω απ' όλα για όλους εμάς που ζούμε και δραστηριοποιούμαστε επαγγελματικά στην Ελλάδα». 

ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

Η Τουρκία διαθέτει μια Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη όπως όλες οι χώρες. «Σκιαγραφεί μια περιοχή του χάρτη και λέει πως αυτή είναι δικιά μου. Αυτή διεκδικώ. Κίνητρο για τις προκλήσεις της είναι το τι διεκδικεί η ίδια η "μητέρα” Toυρκία στον χάρτη που έχει ορίσει. Δεν τα βάζει με εταιρίες».

Χαρακτηριστικό παράδειγμα το οικόπεδο 3 όπου υπήρχαν οι τουρκικές παρενοχλήσεις στο γεωτρύπανο της εταιρίας ΕΝΙ. «Το οικόπεδο 3 επειδή είναι όλο στην περιοχή που διεκδικεί η Τουρκία δεν τους επέτρεψαν να συνεχίσουν. Αντίθετα, το οικόπεδο 6 όπου ανακαλύφθηκε το κοίτασμα "Καλυψώ" είναι οριακά εκτός της περιοχής που διεκδικεί η Τουρκία. Εξ΄ου και προχώρησαν απρόσκοπτα οι έρευνες των εταιριών ΕΝΙ και TOTAL. Το ίδιο αναμένεται να συμβεί και με το οικόπεδο 10. Δεν είναι ότι η Τουρκία φοβάται τους Αμερικανούς, αλλά ότι το οικόπεδο 10 είναι εκτός των διεκδικήσεων της» τονίζει ο κος Λαγάκος εξηγώντας πως:

«Η Τουρκία θεωρεί ότι η Κυπριακή δημοκρατία δεν είναι κράτος, άρα δεν έχει ΑΟΖ άρα το οικόπεδο 10 θα έπρεπε να ανήκει στην Αίγυπτο και όχι στην Κύπρο».

ΤΑ «ΡΙΑΛΙΑ» ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ 

«Στην Κύπρο προς το παρόν, το μόνο οικόπεδο το οποίο βρίσκεται επίσημα στη φάση της ανάπτυξης είναι το οικόπεδο 12, το γνωστό σε όλους μας ως "Αφροδίτη." Τα επιβεβαιωμένα αποθέματα της Αφροδίτης εκτιμώνται μεταξύ 110 και 120 δις κυβικών μέτρων (περίπου 4.5 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια)».

Για να καταλάβουμε το μέγεθος αυτής της ποσότητας, ενδεικτικό είναι ότι «η Ελλάδα το 2017 κατανάλωσε συνολικά λιγότερα από 5 δις κ.μ. φυσικού αερίου. Συνεπώς, οι ποσότητες που κρύβει η Αφροδίτη είναι σημαντικές για την περιοχή. Το οικόπεδο 6, γνωστό και ως "Καλυψώ", αποτελεί γεωλογική συνέχεια του γιγαντιαίου κοιτάσματος Ζορ εντός της ΑΟΖ της Αιγύπτου. Το γεγονός αυτό γεννά μεγάλες ελπίδες για σημαντικές ποσότητες. Ήδη οι ανάδοχοι ανακοίνωσαν την ύπαρξη επιβεβαιωμένων ποσοτήτων ίσων με περίπου 280 δις κ.μ.».

ΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΕΞΑΓΩΓΕΣ 

Οι βεβαιωμένες ποσότητες υδρογονανθράκων στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου μέχρι σήμερα ξεπερνούν σε μέγεθος τις ποσότητες που είχε το Groningen - το μεγαλύτερο πεδίο φυσικού αερίου της Ευρώπης και το 10ο μεγαλύτερο στον κόσμο - όταν είχε ανακαλυφθεί το 1959.

Εκτός από την Αίγυπτο, που αποτελεί μια χώρα με τεράστια ζήτηση, «σημαντικές ποσότητες τόσο της Κύπρου όσο και του Ισραήλ αναπόφευκτα θα εξαχθούν. Επιπλέον, η Ελλάδα, η Κύπρος, το Ισραήλ και η Ιταλία, με την υποστήριξη της Ε.Ε, συνεχίζουν να προωθούν την υλοποίηση του αγωγού Eastmed, με στόχο την υπεράκτια μεταφορά τουλάχιστον 10 δις κ.μ αερίου ανά έτος στην ευρωπαϊκή ενδοχώρα μέσω Ελλάδος».

ΕΛΛΗΝΙΚΟ BRAIN DRAIN ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

«Στη μελέτη που είχε εκπονήσει το Greek Energy Forum στην οποία είχε υπολογίσει ενδεικτικά τις μόνιμες θέσεις εργασίας που μπορούν να προκύψουν μέχρι το 2030 μέσω του εκσυγχρονισμού του ενεργειακού μας τομέα, αυτές υπολογίστηκαν περίπου σε 66.500. Ίσως όμως πιο σημαντική, ακόμη και από τον ίδιο τον αριθμό, θα είναι η ποιοτική αναβάθμιση των θέσεων εργασίας που θα προκύψουν. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρομαι στο γεγονός πως ένας σύγχρονος ενεργειακός τομέας και μία εύρυθμη απελευθερωμένη ενεργειακή αγορά γεννά θέσεις εργασίας υψηλής επιστημονικής εξειδίκευσης κατά κύριο λόγο στον ιδιωτικό τομέα. Αυτή ακριβώς η ποιοτική αναβάθμιση μπορεί να αποτελέσει και το εισιτήριο άμεσου επαναπατρισμού ενός σημαντικού αριθμού άξιων και καταρτισμένων Ελλήνων του εξωτερικού με όρους αξιοκρατίας και διαφάνειας».